آمار وب سایت:  

بازدید امروز :
بازدید دیروز :
بازدید هفته :
بازدید ماه :
بازدید کل :
تعداد مطالب : 7330
تعداد نظرات : 521918
تعداد آنلاین : 1

سکه دوزی‌ یکی از هنرهای دستی بلوچستان است‌ که‌ عموما خانواده‌های بلوچ از آن جهت‌تزئین رویه‌ ی رختخواب یا زینت گردن‌ شتر در موقع‌ عروسی‌ استفاده‌ می‌کنند و اغلب جهت‌زینت اطاق نیز به‌ دیوار می‌آویزند.

هنر سکه دوزی‌ در بلوچستان مانند سوزندوزی‌ دارای‌سابقه یی‌ طولانی‌ است‌ و تقریبا در تمامی‌ مناطق روستائی‌ استان رایج‌ می‌باشد و تولید و‌عرضه‌ ی آن جنبه محلی دارد و اگر داد و ستدی در این‌ خصوص صورت‌ بگیرد بیشتر در بین‌خود اهالی‌ است‌. مرغوبیت محصولات سکه دوزی‌ شده بستگی زیادی‌ به‌ مواد اولیه مرغوب‌دارد. مهمترین‌ موادی‌ که‌ در ساخت‌ محصولات سکه دوزی‌ شده بکار می‌رود عبارت‌ است‌ از‌ پارچه‌ هائی‌ که‌ دارای برق و جلا می‌باشد (مانند جرسه‌)، دکمه،، آینه، پولک‌، خرمهره و امثال‌آن.

در گذشته به‌ دلیل هم‌ مرز بودن‌ منطقه با کشورهای هند و پاکستان، اهالی‌ بلوچستان‌ این‌ نوع مواد اولیه را ابتدا از هندوستان و سپس از پاکستان وارد می‌کردند و به‌ همین‌جهت در مورد اصالت‌ این‌ هنر بومی‌ استان شبه و شک‌ فراوانی‌ وجود داشت‌ به‌ طوری‌ که‌‌بعضی از محققین و کارشناسان این‌ رشته آن را نشات گرفته از هنرهای دستی هند عنوان‌کرده‌اند در حالیکه به‌ هیچ وجه‌ چنین نیست و سکه دوزی‌ هنری صد در صد بلوچی‌ است‌ و‌دارای اصالت‌ بومی‌ بوده‌ و مختص منطقه ی بلوچستان می‌باشد و اگر مشابهت هائی‌ بین این‌‌هنر و انواع آن در کشورهای همجوار دیده می‌شود فقط به‌ جهت وجوه اشتراک فراوانی‌ است‌ ‌که اهالی‌ بلوچستان ایران با اقوام ساکن‌ در کشورهای مجاور از نظ‌ر قومیت، نژاد، زبان و‌فرهنگ دارند و لذا وجود این‌ تشابهات در هنر دستی ساکنین این‌ مناطق امری طبیعی است‌.‌

سکه دوزی‌ها، دو نوع است‌ یکی آنها که‌ برای آویختن ساخته می‌شوند و اغلب مجموعه‌ یی‌ از‌اشکال لوزی‌، مربع‌ و مثلث دارند که‌ برای این‌ کار پارچه‌ را به‌ شکلهای مورد نظ‌ر انتخاب کرده‌ ‌بنا به‌ سلیقه ی خود به‌ طرز بسیار زیبایی‌ روی‌ آن دکمه های سفید می‌دوزند و در لابلای‌دکمه های دوخته شده آینه های کوچک‌ و بزرگ و عظیم‌ و پولک‌ قرار می‌دهند. و شکل بدیع‌ بوجود ‌میآورند.

محصولات تولیدی همان گونه‌ که‌ گفته شد بسیار جالب‌ بوده‌ و دارای اصالت‌‌میباشد و این‌ همان نوع سکه دوزی‌ هایی‌ است‌ که‌ هم‌ اکنون در اغلب فروشگاههای سازمان ‌صنایع‌ دستی ایران عرضه‌ شده و به‌ فروش‌ می‌رسد. اگر چه‌ در حال حاضر قسمت و بخش اعظ‌م‌ مواد ‌اولیه ی مورد نیاز این‌ نوع تولید از داخل‌ کشور تامین می‌گردد، ولی‌ هنوز قسمت و بخشی از مواد‌مورد نیاز این‌ صنعت مانند آینه های بزرگ و عظیم‌ و کوچک‌ و برخی‌ از انواع پولک‌ها به‌ دلیل عدم‌تولید آنها در داخل‌، و فراوانی‌ و ارزانی‌ آن در پاکستان به‌ صورت‌ قاچاق از آن کشور وارد‌میشود.

در سالهای اخیر، سازمان صنایع‌ دستی ایران به‌ دلیل نقش این‌ صنعت در اقتصاد‌ منطقه و قابلیتهای آن در جهت ایجاد درآمد برای زنان و دختران روستائی‌ به‌ آن اهمیت‌ بیشتری داده‌ و جهت تشویق‌ روستائیان بلوچ به‌ فعالیت بیشتر‌ در این‌ رشته، اقدام به‌ خرید تولیدات سکه دوزی‌ شده ی صنعتگران استان نموده‌ است‌.‌

مهمترین‌ مراکز تولید و عرضه‌ سکه دوزی‌، روستاهای اسکپه، پیپ، فنوج، چانف‌ و آهوران از ‌توابع‌ شهرستان ایرانشهر است‌ و سازمان صنایع‌ دستی ایران در عین حال بر حسب امکانات‌اقدام به‌ خرید تولیدات صنعتگران این‌ رشته از دیگر نقاط بلوچستان نیز می‌کند. در حال‌حاضر مدیریت‌ صنایع‌ دستی سیستان و بلوچستان در یک‌ کارگاه در اردوگاه افاغنه ی زاهدان ‌با تامین مواد اولیه مورد نیاز صنعتگران، راسا دست‌ به‌ تولید این‌ نوع کالا زده‌ و با نظ‌ارت‌‌مستمر سعی در بالا بردن‌ کیفیت و ایجاد تنوع در طرحها، با حفظ اصالت‌های بومی‌ و فرهنگی‌منطقه دارد. ‌

نوع دیگر سکه دوزی‌ که‌ تولید آن جهت ارائه‌ به‌ بازار فروش‌ چندان مقرون‌ به‌ صرفه‌ نیست‌ و معمولا جز در منازل‌ خود اهالی‌ در جائی‌ دیگر یافت‌ نمیشود، نوعی‌ است‌ که‌ بیشتر روی‌‌ رختخواب می‌اندازند و ساخت‌ آن شکل بخصوصی دارد که‌ بر روی‌ قطعه یی‌ بافته شده از‌پشم به‌ طول تقریبی ۳ متر و عرض ۵۰ سانت‌ در متن طرح مورد نظ‌ر دکمه می‌دوزند، در‌لابه‌لای دکمه های خر مهره و آینه های ریز و درشت‌ را جا داده‌ اطراف آن را می‌پوشانند. و از‌یک طرف سراسر طول محصول را با منگوله‌ هایی‌ از پشم زینت می‌دهند. این‌ سکه دوزی‌ها‌سنتی بوده‌ و تهیه ی آن برای خانواده‌های بلوچ هزینه ی بسیاری‌ در بر دارد زیرا مواد زینتی‌آن نسبت به‌ آویزهای دیواری‌ بسیاربیشتر است‌ و گرانتر هم‌ تمام می‌شود.

مرغوبیت این‌‌نوع سکه دوزی‌ها بستگی مستقیم با وضع‌ مالی‌ خانواده‌ ی تولید کننده و سلیقه ی سازنده‌دارد و از طرفی‌ دارا بودن‌ تعداد بیشتر سکه در منزل هر فرد نیز معرف وضع‌ مالی‌ خوب آن ‌شخص می‌باشد.‌

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: